الضمائر في اللغة الكردية 
من = انا
تو = انت
ئه مه = هذا , هذه
ئه وة = ذلك , تلك
ئه وانة = اولئك
امانة = هولاء
ئه يمة = نحن
ئه يوه = انتم
اسماء الحيوانات 
ئه سب = حصان
شير = اسد
به لنك = نمر
كه رك = ذئب
ره يوى = ثعلب
جه قه وو = واوي
حوشتر = جمل
ميمون = قرد
كه ر = حمار 
اسك = غزال
مانكا = بقرة 
كاميش = جاموس
كاور = خروف
بران = كبش
بزن = معزة
مه ريشك = دجاجة
مامر اوى = بطة
كه لاشير = ديك
كه موتر = حمامة 
ماسي = سمك 
به بوولة = فراشة
به شيلة = بزونة
سه ك = كلب 
ميرولا = نملة
كلة = جرادة
جولكة = عصفور 
بالدار = طائر (بشكل عام)
كه رم = دودة
سليمان بيس = ابو بريص
كه ازولك = خنفسانة
خرس = دب 
به راز = خنزير 
مه شك = فار
مه كز = ذباب
به خه شه = بق 
اسماء الالوان 
1- سوور = احمر
2- شين = ازرق
3- زه رده = اصفر
4- ره ش = اسود
5- سپي = ابيض
6- سه وز = اخضر 
7- به مبي = وردي
8- ئاسماني = سمائي
9- قه وايى = جوزي
10- خوله كو = رمادي
11- ليمو = ليموني
12- اله توني = ذهبي
13- زيه وي = فضي 
14- شه رابى = ماروني
15- برتقالي = برتقالي
16- فستقي = فستقي
به يانيكى باش = صباح الخير 
ئيواريت باش = مساء الخير 
جوني = كيف حالك 
حه زد ليه اكم = احبك 
سوباس = شكرا
خو حافيس = مع السلامة
توب واذا تكولين طوبة هم يصير = كرة
جوان = جميل 
زور جوان = رائع ويجي زور باش
جيه شت = طعام 
به ست = حزن
به رادر = صديق 
ياد كاري = ذكريات 
جاو = عين 
ده م = فم
به ي = قدم
ده ست = يد 
قش = شعر
سه ر = راس
جمجمة نفسه او كلة 
به نجة = اصبع
ليت = انف
زبان = لسان
كيى = اذن
كيى به كر = اسمع
باس بكة = تكلم
هلة = سريع
خاوين = بطيء
تايبة تي= خاص
جاور وانى بكة = انتظر وجاوروانيم بكة = انتظرني
با بروين = لنرحل
ده ل = قلب
ده ل كتان = نبض
تو = انت
كه راندان = اختلاف
كه ل الكاف ثقيلة = وردة 
دار = شجرة
ده ريش = طويل
اسماءالنباتات والفواكه
ميوة = فواكه
سه وزى = خضروات
سيو = تفاح
ترى = عنب
شووتى = رقي
هنار = رمان
كالاك = بطيخ
موز = موز
زه رده ليو = مشمش
شه فتالو = خوخ
ته وت = تكي
ته ماتة = طماطة
بياز = بصل
ترب = فجل
كه يوز = جوز
باده ب = لوز
به تاتة = بتيتة 
كه ره وز = كرفس
سير = ثوم
اجزاء جسم الانسان 
ده ست = يد
با = رجل 
سه ر = راس
جاو = عين
لوت = انف
ده م = فم
زمان = لسان 
دان = اسنان
كه يه = اذن
برج = شعر الراس 
سينه = صدر 
زه ك = بطن 
به شت = ظهر 
مه ل = رقبة
قاش = حاجب
به رشان = رموش 
به نجة = اصبع
كلمات تستخدم كثيرا في السوق 
بازار = سوق
كاركه = معمل 
فه روشكاه = محل
به رهم = انتاج
كار = عمل 
كريكار = عامل
جيشتخانه = مطعم
فروشتن = بيع
افروشم = ابيع
ده فروشي = يبيع
ده فروشن = يبيعون 
ده فروشيت = يباع
كري = شراء 
اكري = يشتري ويصح اسيني 
اكرم = اشتري = اسينم
ئه مه به جن = هذا كم سعره 
كه ران = غالي
هه رزان = رخيص
دار تاش = نجار
سه وز فروش = بائع المخضر
ميوه فروش = بائع الفواكه
زه ره نكه ر = صائغ 
بارجة فروش = بائع القماش 
اسماء الوزارات بالكردية 
وزاراه = وه زاراه ت
وزير = شاريار او وه زير
وزارة التربية = وه زاره تى به روه ردة
وزارة الثقافة = وه زاره تى روشنبيرى
وزارة الداخلية = وه زاره تى ناوخو
وزارة العدل = وه زاره تى داد
وزارة الزراعة = وه زاره تى كشتوكال 
وزارة النقل والمواصلات = وه زارتى كواستنه وه وكه ياندن 
وزارة المالية = وه زارتى دارايى
وزارة الصناعة والمعادن = وه زارتى بيشه سازى و كانزاكايى
وزارة الصحة = وه زارتى ته ندروستى
وزارة الشؤن الاجتماعية = وه زارتى كاروبارى كومه لايتى 
وزارة الري = وه زارتى ئاوديرى
وزارة الاوقاف والشؤن الاسلامية = وه زاره تى ئه وقاف وكاروبارى ئيسلامى 
وزارة الاعمار والتنمية = وه زاره تى ئاوه دانكردنه وه وكه شه بيدان 
وزارة البلديات = وه زاره تى شاره وانى
وزارة السياحة = وه زاره تى كه شتو كوزار
وزارة الاشغال والاسكان = وه زاره تى ئه شغال ونيشته جى كردن
اعرفك = أتناسم أو ده تناسم
تعرفني = أم ناسي أو ده م ناسي
اعرفه= أيناسم أو ده يناسم
نعرفه = أيناسين أو ده يناسين
يعرفوه= أيناسن أو ده يناسن
مشهور= به ناوبانگ
اقول= ئه ليم أو ده ليم
قال= وتي
قلت= وتم
قالو= وتن أو وتيان
احبك= خوشم ده ويت أو من توم خوش ده وى
تحبني= خوشمت ده وى أو من خوشت ده وى 
تحبه= خوشي ده ويت أو ئه و خوشت ده ويت
يحبوك = تو خوشيان ده ويت 
تحبهم= ئه وان خوشت ده ويت
دزلي = بوم بنيره أو بنيره وه بوم
ادزلك = بوت بنيرم 
وصلت = گه يشتم
موصلت = نه گيشتم
ترجم= كورين بكة
ترجملي=كورين ارام بكة
اترجملك=كورين اراد بكم
ارتاح = ته نايى اكم أو ئه ستراحه ت خوم وه ره گرم
منو= كى
احتاج= بيوست ده كه م أو بيويست ئه كه م
راح = جوو أو روشت
يروح= اروى أو ده روى أو ده جى
نروح= اروين أو ده روين أو بروين أو بجين
اجه= هات 
اجيت= هاتم
باوع عليك= سيري توي كرد أو ته ما شا بوت كرد
باوع عليه= سيرمي كرد أو ته ما شا بو مني كرد
باوع علينه= سيريمان كا او ته ماشا بومان كا
باوعت عليه = سيري كردم او ته ما شا بويم كرد
السماء صافية = ئاسمان روشنه
السماء = ئاسمان
صافية = روشنه
الشمس مشرقة = خوركه ده رجووه 
الشمس = خور
مشرقة = ده رجو او روهات واكو تيشه تعني مشعة
القمر طالع = مانككه ده رجووه
القمر = مانك
طالع = ده رجوو
أحمد مؤدب = ئه حمد ئه دب داره
احمد = ئه حمد 
مؤدب = ئه دب دار 
هذا قلم = ئه مه بينووسه
هذا = ئه مه
قلم = بينووس
أنت مجتهد = تو ئازايه
أنت = تو 
مجتهد = ئازا
الشعر جميل = شيعرى جوانه
الشعر = شيهر
جميل = جوان
الشاعر حكيم = هه ستياركه جازانه 
الشاعر = هه ستيار واكو بويز وتكدر تقول شاعر ايضا 
حكيم = جازان
العصفور فوق الشجرة = جولكه له سه ر داره كيه
العصفور = جولكه
فوق = له سه ر او سه راوا 
الشجرة = دار
الكتاب على المنضدة= كتيبكه له سه ر تخته
الكتاب = كتيب
على = له سه ر 
المنضدة = تخت